حسین پاینده

۱. کارگاه نقد فیلم با رویکرد روان‌کاوانه

این کارگاه در ده جلسه برگزار می‌شود و برای کسانی طراحی شده است که با نظریه‌ی روان‌کاوی و کاربرد آن در نقد ادبی آشنا هستند، اما مایل‌اند در کاربرد عملیِ این نظریه برای تحلیل فیلم‌های سینمایی تبحّر پیدا کنند. به بیان دیگر، در این کارگاه مفاهیم روان‌کاوی توضیح داده نمی‌شوند. لذا صرفاً کسانی پذیرفته خواهند شد که قبلاً از راه مطالعه‌ی شخصی یا شرکت در دوره‌های مربوط به روان‌کاوی، با این نظریه کاملاً آشنا باشند.

در این کارگاه دو فیلم سینمایی (یکی ایرانی و دیگری خارجی) با رویکرد روان‌کاوانه نقد خواهند شد که عبارت‌اند از «سرخ‌پوست» (ساخته‌ی نیما جاویدی) و «بازمانده‌ی روز» (ساخته‌ی جیمز آیوری بر اساس رمانی به همین نام نوشته‌ی کازوئو ایشیگورو).

این کارگاه روزهای چهارشنبه از ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۸ تشکیل می‌شود و تاریخ شروع آن ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ است. تعداد شرکت‌کنندگان در این کارگاه، حداکثر ۱۰ نفر خواهد بود که از میان داوطلبان انتخاب خواهند شد. علاقه‌مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام با شماره‌ی ۰۹۱۹۳۳۹۹۱۰۵ تماس بگیرند.

۲. کارگاه اصول و مبانی تحلیل متون ادبی

معنا در متون ادبی چندلایه است و منتقدان ادبی باید این توانایی را داشته باشند که لایه‌ی سطحی و پیدای آثار ادبی را کنار بزنند تا به لایه‌های ژرف و ناپیدای آن‌ها دسترسی پیدا کنند. این کار مستلزم فرایندی است که اصطلاحاً آن را «تحلیل» می‌نامیم، اما بلافاصله این پرسش‌ها مطرح می‌شوند که: مقصود از «تحلیل» ادبیات چیست؟ «تحلیل» به چه روش‌هایی انجام می‌شود؟ چگونه می‌توان بین «تحلیل» ــ که بر اساس قواعد معیّن و به پیروی از نظریه‌های ادبی صورت می‌گیرد ــ و اظهارنظرهای ذوقی و بی‌قاعده تمایز گذاشت؟ کارگاه «اصول و مبانی تحلیل متون ادبی» به منظور پاسخ‌گویی به همین پرسش‌ها و نظایر آن تشکیل می‌شود. این کارگاه ده جلسه خواهد داشت و در طول آن، کتاب «اصول و مبانی تحلیل متون ادبی» (نوشته‌ی سلینا کوش، منتشرشده توسط انتشارات مروارید، ۱۴۰۲) به عنوان کتاب درسی مبنای بحث‌های بیشتر درباره‌ی مفاهیم و روش‌های تحلیل ادبیات خواهد بود. در طول دوره، مثال‌هایی از تحلیل متون ادبی (ادبیات داستانی و فیلم) در کارگاه بحث خواهند شد تا شرکت‌کنندگان علاوه بر آشنایی با مفاهیم نظریِ مربوط به تحلیل آثار ادبی، مهارت عملی در کاربرد آن مفاهیم کسب کنند.

این کارگاه روزهای چهارشنبه از ساعت ۱۸:۳۰ تا ۲۰ تشکیل می‌شود و تاریخ شروع آن ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ است. تعداد شرکت‌کنندگان در این کارگاه، حداکثر ۱۰ نفر خواهد بود که از میان داوطلبان انتخاب خواهند شد. و ثبت‌نام با شماره‌ی ۰۹۱۹۳۳۹۹۱۰۵ تماس بگیرند.

انجمن علمی دانشجویی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علّامه طباطبائی
با همکاری انجمن علمی دانشجویی مطالعات فرهنگی و رسانه دانشگاه علّامه طباطبائی
برگزار می‌کند:

فرصت ازدست‌رفته‌ی عشق:
نقد فیلم «بازمانده‌ی روز» با دو رویکرد روایت‌شناسی و نشانه‌شناسی
(آنلاین)

با تدریس دکتر حسین پاینده

۲۰ و ۲۳ مهرماه، ساعت ۱۸ تا ۲۰:۳۰ (دو جلسه)
هزینه‌ی دوره: ۴۰ هزار تومان
زمانبندی جلسات: ساعت ۱۸ تا ۱۹ بخشی از فیلم «بازمانده‌ی روز» نمایش داده خواهد شد و از ساعت ۱۹ تا ۲۰:۳۰ آقای دکتر پاینده به نقد و بررسی آن خواهند پرداخت.

راه‌های ارتباط با ما:
واتس‌اپ: 09029645548 

صفحه‌ی اینستاگرام انجمن زبان و ادبیات فارسی: Instagram.com/atu_lit_elmi

صفحه‌ی اینستاگرام انجمن مطالعات فرهنگی و رسانه: instagram.com/mcs_atu

کانال تلگرام انجمن زبان و ادبیات فارسی: @AnjomanElmiAdabiatATU

کانال تلگرام انجمن مطالعات فرهنگی و رسانه:  @MCS_ATU

ادمین تلگرام: @anjoman_adabiat_admin

کتاب گشودن رمان به چاپ چهارم رسید. برای مقدمه‌ی این کتاب از عناوین متداول مانند «پیش‌گفتار»، «مقدمه»، «دیباچه»، «پیش‌درآمد» و غیره استفاده نشده، بلکه به دلیل خاصی عنوان «گشودن این کتاب» به کار رفته است. این کتاب همان ساختاری را که در رمان مورد بحث قرار می‌دهد، آینه‌وار در خودش بازمی‌تاباند و لذا مقدمه‌اش در واقع همان نوع «گشودن» را به نمایش می‌گذارد که متعاقباً به عنوان روشی در نقد ده رمان برجسته‌ی ایرانی به کار رفته است. واژه‌ی «گشودن» در کتاب حاضر، هم به معنای «باز کردن» به کار رفته است و هم به معنای «آغاز کردن». معنای اول به نقد ادبی مربوط می‌شود و معنای دوم به رمان‌نویسی. در معنای اول، «گشودن رمان» یعنی فراتر رفتن از معنای سطحی و راه بردن به معانی ژرف آن. هر متن ادبی مجموعه‌ای معیّن از نشانه‌های واژگانی است که با کنش نقد از حالت بسته و مبهم‌شان «باز» می‌شوند. «باز شدن» به این مفهومِ نشانه‌شناختی مترادف است با مشخص کردن مدلول برای دال‌های متن. به تعبیری استعاری می‌توان گفت که نقد یعنی «گشودن درِ معنای متن» و منتقد کسی است که با گشودن این در، معبری برای ورود به درون متن باز می‌کند. «گشودن رمان» در معنای دوم (معنایی که به عمل نگارش مربوط است) یعنی آغاز کردن رمان به شکلی که هم موجب تعلیق شود و هم نخستین نشانه‌ها از پیرنگی که متعاقباً تکوین می‌یابد را به‌ صورتی فشرده به دست دهد. همان‌گونه که رمان‌نویسان صناعت‌شناس و حرفه‌ای به خوبی واقف‌اند، طراحی صحنه‌ی آغازین دشوارترین مرحله در فرایند نگارش رمان است. اولین صحنه باید آن‌قدر گیرا و تأمل‌انگیز باشد که خواننده را به ورود به جهان خیالیِ رمان، همراهی با شخصیت‌ها و دنبال کردن رویدادهایش ترغیب کند. رمان‌نویسی که نتواند با طرح پرسش‌های تلویحی در صحنه‌ی آغازین رمان خواننده را به کاوش در این جهانِ داستانی علاقه‌مند کند، قاعدتاً نویسنده‌ای توانا نیست. «گشودن رمان»، به معنای دوگانه‌ای که شرحش رفت، هم کلید فهم معانی ثانوی و تصریح‌نشده‌ی آن است و هم شیوه‌ای در نوشتنش.

گشودن رمان می‌کوشد به پرسشی مبرم در حوزه‌ی مطالعات ادبی در کشور ما پاسخ دهد: چگونه از منظر یک منتقد ادبی یا پژوهشگرِ ادبیات رمان بخوانیم؟ پاسخی را که این کتاب از راه بحث‌های نظری و نقد عملی رمان‌های شاخص به این پرسش می‌دهد، می‌توان این‌طور خلاصه کرد که نقد رمان بدون برخورداری از ذهنیتی معطوف به پرسشگری و گفت‌وگو امکان‌پذیر نیست. منتقدی که رمان را منفعلانه می‌خواند بی آن‌که سؤالی در ذهنش نقش ببندد، یا بی آن‌که وارد گفت‌وگویی کاوشگرانه با متن شود، هرگز نمی‌تواند به معانی عمیق‌ترِ آن راه ببرد. رسیدن به هدف نقد (تبیین معانی متن) مستلزم این است که از یک سو متن با ابهام‌ها و دلالت‌های غیرمستقیمش موجد پرسش در ذهن منتقد شود، و از سوی دیگر منتقد نیز متن را به پرسش بگیرد. مقصود از «گفت‌وگوی خواننده و رمان» همین است: تعامل یا رابطه‌ی متقابلِ متن و مخاطب به واسطه‌ی پرسش. پرسشگری پیش‌درآمدی است برای ژرف‌اندیشی و راه بردن به لایه‌های ناپیدای معنا.

مباحث نظریِ گشودن رمان مطالب گوناگونی را در بر می‌گیرد، از بحث در خصوص کارکرد و شیوه‌ی تحلیل عناصر رمان مانند شخصیت، منظر روایی، کشمکش، حال‌وهوا و امثال آن گرفته، تا مباحث مربوط به نظریه‌های ادبیِ متأخر همچون بینامتنیّت، مرگ مؤلف، روایت‌شناسی، پسامدرنیسم و غیره. به منظور آسان‌تر کردن فهم مطالب تئوریک این کتاب، یکصد اصطلاح پُرکاربردِ نقد رمان در ضمیمه‌ای با عنوان «واژه‌نامه‌ی توصیفی اصطلاحات نقد رمان» در پایان کتاب توضیح داده شده‌اند. 

رمان‌های نقدشده در این کتاب از این قرارند:

* بوف کور (صادق هدایت)
* تنگسیر (صادق چوبک)
* شازده احتجاب (هوشنگ گلشیری)
* مدیر مدرسه (جلال آل‌احمد)
* سَووشون (سیمین دانشور)
* ثریا در اغما (اسماعیل فصیح)
* جزیره‌ی سرگردانی (سیمین دانشور)
* چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم (زویا پیرزاد)
* آزاده‌خانم و نویسنده‌اش (رضا براهنی)
* سرخی تو از من (سپیده شاملو)

علاوه بر رمان‌های دهگانه‌ی فوق، در این کتاب دو اثر دیگر نیز (یک داستان کوتاه و یک فیلم سینمایی) نقد شده‌اند که عبارت‌اند از:
داستان «سه قطره خون» (صادق هدایت)
فیلم هامون (داریوش مهرجویی)

فروشگاه انتشارات مروارید: تهران، خیابان انقلاب، روبه‌روی دانشگاه تهران، پلاک ۱۱۸۸؛ تلفن: ‌۶۶۴۶۷۸۴۸

تلفن دفتر مرکزی و مرکز پخش کتاب‌های انتشارات مروارید: ۶۶۴۰۰۸۶۶

فروش اینترنتیِ انتشارات مروارید: www.behanbook.ir

مرکز خدمات روان‌شناسی «سیاووشان» جلسه‌ی نقد فیلم بازمانده‌ی روز را برگزار می‌کند. این فیلم بر اساس رمانی به همین نام نوشته‌ی رمان‌نویس انگلیسیِ ژاپنی‌تبار کازوئو ایشیگورو و به کارگردانی جیمز آیوری ساخته شده است. در این جلسه، حسین پاینده این فیلم را نقد خواهد کرد.

تاریخ برگزاری جلسه: پنجشنبه ۲۵ آبان ۹۶

زمان شروع نمایش فیلم:‌ ساعت ۱۳:۳۰تا ۱۵:۳۰

نقد فیلم: ساعت ۱۵:۳۰ تا ۱۶:۳۰

شماره‌ی رزرو: ۲۲۹۲۶۵۲۲ و ۲۲۲۶۹۵۵۰

هزینه: ۳۰.۰۰۰ تومان

فیلم بعدی‌ای که در کارگاه «روش‌شناسی نقد فیلم با تحلیل فیلم‌های اصغر فرهادی» بررسی خواهیم کرد، جدایی نادر از سیمین است. جلسه‌ی پنجم کارگاه  روز شنبه ۹۶/۰۸/۰۶در دانشکده‌ی ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل می‌شود. کارگاه رأس ساعت ۱۵:۰۰ در طبقه‌ی چهارم اتاق شماره‌ی ۴۱۳ تشکیل می‌شود. چنانچه به هر دلیلی محل برگزاری کارگاه به اتاقی دیگر تغییر کند، اطلاعیه‌ای روی درِ اتاق ۴۱۳ نصب می‌شود. همچنین می‌توانید از سرکار خانم قاسمی در این خصوص اطلاع بگیرید.

ساعت ۱۳:۰۰ الی ۱۵:۰۰ فیلم جدایی نادر از سیمین منحصراً برای اعضای کارگاه نمایش داده خواهد شد. شرکت در جلسه‌ی نمایش این فیلم اختیاری است، اما از آن‌جا که در کارگاه مکرراً به جزئیات صحنه‌ها اشاره خواهد شد، اگر می‌توانید در آن شرکت کنید و فیلم را مجدداً ببینید. محل نمایش فیلم اتاق ۴۱۳ خواهد بود.

در چهارمین جلسه‌ی کارگاه «روش‌شناسی نقد فیلم با تحلیل فیلم‌های اصغر فرهادی» تحلیل فیلم درباره‌ی الی را ادامه خواهیم داد. رویکرد نظریِ ما در این تحلیل، آراء گادامر و آیزر درباره‌ی «دور تأویل» و «افق توقعات» خواهد بود، ضمن این‌که همچنین بحث درباره‌ی جزئیات برخی نماها و تصاویر فیلم را از منظری نشانه‌شناختی به صورت گروهی تمرین خواهیم کرد. جلسه‌ی چهارمِ کارگاه  روز چهارشنبه ۹۶/۰۸/۰۳ در دانشکده‌ی ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل می‌شود.

کارگاه رأس ساعت ۱۵:۰۰ در طبقه‌ی چهارم اتاق شماره‌ی ۴۱۳ تشکیل می‌شود. چنانچه به هر دلیلی محل برگزاری کارگاه به اتاقی دیگر تغییر کند، اطلاعیه‌ای روی درِ اتاق ۴۱۳ نصب می‌شود. همچنین می‌توانید از سرکار خانم قاسمی در این خصوص اطلاع بگیرید.

درباره‌ی الی در زمره‌ی صناعتمندترین فیلم‌های اصغر فرهادی است و از همین رو سومین و چهارمین جلسه‌ی کارگاه «روش‌شناسی نقد فیلم با تحلیل فیلم‌های اصغر فرهادی» به تحلیل این فیلم اختصاص دارد. منظرهای تئوریکی که در بررسی این فیلم به کار خواهیم برد شامل مطالعات فرهنگی و فرمالیسم خواهد بود. جلسه‌ی سومِ کارگاه  روز شنبه ۹۶/۰۷/۲۹ در دانشکده‌ی ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل می‌شود. (نشانی: بزرگراه چمران، پل مدیریت، به طرف سعادت‌آباد، روبه‌روی دانشگاه امام صادق، خیابان علامه جنوبی)

کارگاه رأس ساعت ۱۵:۰۰ در طبقه‌ی چهارم اتاق شماره‌ی ۴۱۳ تشکیل می‌شود. چنانچه به هر دلیلی محل برگزاری کارگاه به اتاقی دیگر تغییر کند، اطلاعیه‌ای روی درِ اتاق ۴۱۳ نصب می‌شود. همچنین می‌توانید از سرکار خانم قاسمی در این خصوص اطلاع بگیرید.

ساعت ۱۳:۰۰ الی ۱۵:۰۰ فیلم درباره‌ی الی که بخش‌هایی از آن در جلسه‌ی دوم کارگاه تحلیل خواهد شد، منحصراً برای اعضای کارگاه نمایش داده خواهد شد. شرکت در جلسه‌ی نمایش این فیلم اختیاری است، اما از آن‌جا که در کارگاه مکرراً به جزئیات صحنه‌ها اشاره خواهد شد، اگر می‌توانید در آن شرکت کنید و فیلم را مجدداً ببینید. محل نمایش فیلم اتاق ۴۱۳ خواهد بود.

دومین جلسه‌ی کارگاه «روش‌شناسی نقد فیلم با تحلیل فیلم‌های اصغر فرهادی» به نقد فیلم چهارشنبه‌سوری از منظر نظریه‌های روایت‌شناسی اختصاص دارد. کارگاه  روز چهارشنبه ۹۶/۰۷/۲۵در دانشکده‌ی ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل می‌شود. (نشانی: بزرگراه چمران، پل مدیریت، به طرف سعادت‌آباد، روبه‌روی دانشگاه امام صادق، خیابان علامه جنوبی)

کارگاه رأس ساعت ۱۵:۰۰ در طبقه‌ی چهارم اتاق شماره‌ی ۴۱۳ تشکیل می‌شود. چنانچه به هر دلیلی محل برگزاری کارگاه به اتاقی دیگر تغییر کند، اطلاعیه‌ای روی درِ اتاق ۴۱۳ نصب می‌شود. همچنین می‌توانید از سرکار خانم قاسمی در این خصوص اطلاع بگیرید.

ساعت ۱۳:۰۰ الی ۱۵:۰۰ فیلم چهارشنبه‌سوری که بخش‌هایی از آن در جلسه‌ی دوم کارگاه تحلیل خواهد شد، منحصراً برای اعضای کارگاه نمایش داده خواهد شد. شرکت در جلسه‌ی نمایش این فیلم اختیاری است، اما از آن‌جا که در کارگاه مکرراً به جزئیات صحنه‌ها اشاره خواهد شد، اگر می‌توانید در آن شرکت کنید و فیلم را مجدداً ببینید. محل نمایش فیلم اتاق ۴۱۳ خواهد بود.

کارگاه «روش‌شناسی نقد فیلم با تحلیل فیلم‌های اصغر فرهادی» روز شنبه ۹۶/۰۷/۲۲ در دانشکده‌ی ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل می‌شود. (نشانی: بزرگراه چمران، پل مدیریت، به طرف سعادت‌آباد، روبه‌روی دانشگاه امام صادق، خیابان علامه جنوبی)

کارگاه رأس ساعت ۱۵:۰۰ در طبقه‌ی چهارم اتاق شماره‌ی ۴۱۳ تشکیل می‌شود. چنانچه به هر دلیلی محل برگزاری کارگاه به اتاقی دیگر تغییر کند، اطلاعیه‌ای روی درِ اتاق ۴۱۳ نصب می‌شود. همچنین می‌توانید از سرکار خانم قاسمی در این خصوص اطلاع بگیرید.

ساعت ۱۳:۰۰ الی ۱۵:۰۰ فیلم فروشنده که بخش‌هایی از آن در جلسه‌ی اول کارگاه تحلیل خواهد شد، منحصراً برای اعضای کارگاه نمایش داده خواهد شد. شرکت در جلسه‌ی نمایش این فیلم اختیاری است، اما از آن‌جا که در کارگاه مکرراً به جزئیات صحنه‌ها اشاره خواهد شد، اگر می‌توانید در آن شرکت کنید و فیلم را مجدداً ببینید. محل نمایش فیلم اتاق ۴۱۳ خواهد بود.

داوطلبان شرکت در کارگاه «روش‌شناسی نقد فیلم با تحلیل فیلم‌های اصغر فرهادی» که پیشتر فرم ثبت‌نام را پر کرده‌اند، می‌توانند برای ثبت‌نام قطعی و اطلاع از جزئیات تشکیل کارگاه با خانم قاسمی تماس بگیرند. این کارگاه مطابق با برنامه‌ی اعلام‌شده از ۱۵ مهرماه در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل می‌شود. چنانچه کسانی که فرم ثبت‌نام پر کرده‌اند اقدام به ثبت‌نام قطعی نکنند، از داوطلبان دیگری که به علت پر شدن ظرفیت کارگاه موفق به ثبت‌نام قطعی نشده بودند برای ثبت‌نام دعوت به عمل خواهد آمد.

 کارگاه روش‌شناسی نقد فیلم 

 همراه با تحلیل فیلم‌های اصغر فرهادی 

فیلم را می‌توانیم ببینیم بی آن‌که آن را تحلیل کنیم. اصولاً فیلم برای نقد شدن ساخته نمی‌شود. اما اگر بتوانیم درباره‌ی فیلمی که دیده‌ایم از منظر نظریه‌ای معیّن فکر کنیم، التذاذ زیبایی‌شناختیِ بیشتری از آن فیلم می‌بریم تا کسی که همان فیلم را صرفاً تماشا کرده است. نقادانه اندیشیدن درباره‌ی فیلم یعنی تأمل درباره‌ی قواعد ساخته شدن آن فیلم یا امکانات و محدودیت‌های معناآفرینی از طریق تکنیک‌های سینمایی. این نوع تفکر، لذت فیلم را برای بیننده دوچندان می‌کند و به او امکان می‌دهد تا لایه‌های ناپیدای معنا را در فیلم کشف کند. هدف از این کارگاه که در ۱۰ جلسه برگزار خواهد شد، آشنایی با مفاهیم، اصطلاحات و روش‌شناسیِ نقد فیلم و کاربرد این روش‌شناسی در نقد عملی آثار سینمایی اصغر فرهادی است. این کارگاه از دو بخش نظری و نقد عملی تشکیل می‌شود. برخی از مهم‌ترین مباحث بخش نظری از این قرارند: شناخت کارکرد و شیوه‌ی تحلیل انواع نما، انواع زاویه‌ی فیلمبرداری، انواع حرکت‌های دوربین، میزانسن، نورپردازی، شیوه‌های تحلیل شخصیت، روایت، و … .  در بخش نقد عملی، فیلم‌های اصغر فرهادی تحلیل و نقد خواهند شد تا شرکت‌کنندگان در کارگاه آموخته‌های تئوریک را در عمل به کار گیرند. برخی از رویکردهای نقادانه‌ای که در نقد فیلم‌های اصغر فرهادی در این کارگاه به کار برده خواهند شد عبارت‌اند از: نشانه‌شناسی، روایت‌شناسی، روانکاوی، فرمالیسم و مطالعات فرهنگی.

جلسات این کارگاه در دو روز (شنبه‌ها و چهارشنبه‌ها) از ساعت ۱۵ تا ۱۷ برگزار می‌شود، اما از ساعت ۱۳ تا ۱۵ فیلمی که در جلسه‌ی همان روز نقد خواهد شد به نمایش گذاشته می‌شود.

محل برگزاری کارگاه: دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه علامه طباطبائی واقع در بزرگراه چمران، پل مدیریت، به طرف سعادت‌آباد، روبه‌روی دانشگاه امام صادق، خیابان علامه جنوبی

 زمان: روزهای شنبه و چهارشنبه، ساعت ۱۵ الی ۱۷

مهلت ثبت نام: از ۲۵ شهریور تا ۱۰ مهر ۹۶

تاریخ شروع کارگاه: ۱۵ مهر ۹۶

هزینه‌ی ثبت نام: ۲۰۰ هزار تومان

شماره‌ی تماس: ۰۹۱۲۵۸۰۴۰۹۴ (خانم قاسمی)

انتشارات مروارید چاپ سوم کتاب گشودن رمان را، با عنوان فرعی «رمان ایران در پرتو نظریه و نقد ادبی»، هفته‌ی گذشته منتشر کرد. این کتاب نخستین بار در دی‌ماه ۱۳۹۲ منتشر شد و چاپ دوم آن چهار ماه بعد، در اردیبهشت ۱۳۹۳، صورت گرفت. اکنون چاپ سوم این کتاب در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

گشودن رمان کتابی است که می‌کوشد خواننده را از راه پرسشگری و ایجاد نوعی گفت‌وگوی نقادانه، با شیوه‌ی خواندن رمان آشنا کند. نقد ادبی بدون ذهنیتی معطوف به پرسشگری و گفت‌وگو امکان‌پذیر نیست. منتقدی که رمان را منفعلانه می‌خواند بی آن‌که سؤالی در ذهنش نقش ببندد، یا بی آن‌که وارد گفت‌وگویی کاوشگرانه با متن شود، هرگز نمی‌تواند به معانی عمیق‌ترِ آن راه ببرد. نویسنده‌ی این کتاب بارها بر اهمیت طرح پرسش‌های تأمل‌انگیز در نقد رمان تأکید می‌کند تا خواننده به صرافت اندیشیدن به فایده‌ی پرسشگری در ابعادی گسترده‌تر افتد و نقد را به مفهومی عام در زندگی اجتماعی کاربردپذیر بداند. اگر به پیروی از نظریه‌پردازان پساساختارگرایی مانند رولان بارت زندگی را نوعی «متن» تلقی کنیم، آن‌گاه باید گفت منتقد ادبی به معنای واقعی کلمه کسی است که در زندگی روزمره نیز عادت به پرسشگری و ژرف‌اندیشی دارد. نقد را می‌توان به همه‌ی متون فرهنگی اِعمال کرد و ادبیات فقط بخشی از این متون را تشکیل می‌دهد. همه‌ی ما در داستان‌/‌متن بزرگ‌تری به نام «زندگی» نقش داریم. هدف نویسنده‌ی کتاب حاضر این است که خواننده از راه نقد رمان وارد گفت‌وگوی انتقادی با این متن بزرگ‌تر شود.

مباحث نظریِ گشودن رمان مطالب گوناگونی را در بر می‌گیرد، از بحث در خصوص کارکرد و شیوه‌ی تحلیل عناصر رمان مانند شخصیت، منظر روایی، کشمکش، حال‌وهوا و امثال آن گرفته، تا مباحث مربوط به نظریه‌های ادبیِ متأخر همچون بینامتنیّت، مرگ مؤلف، روایت‌شناسی، پسامدرنیسم و غیره. به منظور آسان‌تر کردن فهم مطالب تئوریک این کتاب، یکصد اصطلاح پُرکاربردِ نقد رمان در ضمیمه‌ای با عنوان «واژه‌نامه‌ی توصیفی اصطلاحات نقد رمان» در پایان کتاب توضیح داده شده‌اند.

رمان‌های نقدشده در این کتاب از این قرارند:

* بوف کور (صادق هدایت)
* تنگسیر (صادق چوبک)
* شازده احتجاب (هوشنگ گلشیری)
* مدیر مدرسه (جلال آل‌احمد)
* سَووشون (سیمین دانشور)
* ثریا در اغما (اسماعیل فصیح)
* جزیره‌ی سرگردانی (سیمین دانشور)
* چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم (زویا پیرزاد)
* آزاده‌خانم و نویسنده‌اش (رضا براهنی)
* سرخی تو از من (سپیده شاملو)