تصویر غمانگیز کودکی که بر اثر حملهی رژیم کودککش اسرائیل به تهران زیر آوار ماند و جان خود را از دست داد، تداعیکنندهی تصاویر بیشمار از کودکان مظلوم فلسطینی است که بهویژه از دو سال پیش به این سو به دست ارتش اسرائیل کشته شدهاند. شرم بر بشر امروز که برخورداری از عقل را دلیل برتریاش بر حیوانات میپندارد، اما تمام امکانات خود را در راه جنگ و خونریزی و کشتن سایر انسانها به کار میبرد. شرم بر نهادهای بینالمللی که در واکنش به تجاوز به کشورها و کودککشی، به ابراز «نگرانی» از «وخامت اوضاع» و «تشدید تنشها» بسنده میکنند.
این عکس در آخرین جلسهی کلاس «سینما و مطالعات فرهنگی» با دانشجویانی گرفته شد که دورهی فوقلیسانس مطالعات فرهنگی را میگذرانند. بارهاوبارها به آنها گفتم فقط زمانی این کلاس برایشان معنادار و تأثیرگذار خواهد بود که دریابند فقط دو واحد درسی برای تحلیل شخصیتها و مضامین فرهنگی فیلمها نمیگذرانند، بلکه قرار است معرفتی عمیقتر دربارهی اشخاص و موقعیتها در زندگی واقعی کسب کنند. امید آنکه با دانشی که از رویکردهای میانرشتهای در تحلیل فیلم کسب کردهاند، اکنون بتوانند با چشمانی ژرفنگر و نگرشی نقادانه جهان پیرامونشان را بهمنزلهی کلانمتنی فرهنگی تحلیل کنند. همیشه برخی از دانشجویان هستند که با علاقهای وافر و مثالزدنی در بحثهای کلاس مشارکت میکنند. شاید ندانند که علاقهمندی آنها به کسب معرفت در علوم انسانی چقدر انگیزهی استادشان را بیشتر میکند.
از چپ به راست: خانمها قدیمی، قهرمانی، موسویمنش، گلشادینیریزی، سرآبادانی، آقایان حقیقیپور و پشتیبان، خانمها کاظمی و خدابندهلو
برچسبها: مطالعات فرهنگی, سینما و مطالعات فرهنگی, کلاسهای دکتر پاینده
به اطلاع علاقهمندان به مباحث نقد ادبی و ادبیات داستانی میرساند، حسین پاینده از هفتهی سوم خرداد ۱۴۰۴ دو کارگاه برگزار خواهد کرد. شرح محتوای این کارگاهها را میتوانید در ادامه بخوانید.
۱. اطلاعیهی «کارگاه نقد ادبی روانکاوانه (۱)»
هدف از برگزاری این کارگاه، معرفی نظریهی روانکاوی، بهویژه در حوزهی مطالعات ادبی و هنری، و ترسیم چشمانداز روشنی از مفاهیم بنیادی و روششناسیِ خاص این رهیافت در نقد ادبی است. روانکاوی امروزه یکی از پُرطرفدارترین و مهمترین رهیافتهای نقد ادبی محسوب میشود و شرح و تبیین روششناسیِ آن یک فصل مستقل از همهی کتابهای جدید در حوزهی نظریه و نقد ادبی را به خود اختصاص داده است. این شیوه از نقد ماهیتی میانرشتهای دارد و بهویژه از زمانی در ادبیات کاربرد پیدا کرد که متون اصلی نظریهی روانکاوی در چند دههی نخستِ قرن بیستم بهطور گسترده منتشر شدند. از آن زمان تاکنون، این نظریه در بسیاری از حوزههای علوم انسانی، بهویژه مطالعات هنری و ادبی، تأثیر گذاشته است. کارگاه «نقد ادبی روانکاوانه» به گونهای طراحی شده است که شرکتکنندگان پس از اتمام این دورهی آموزشی بهدرستی بدانند مفاهیم بنیادیِ نظریهی روانکاوی چیست، مفروضات اساسیِ آن کداماند، چه مقاصدی را دنبال میکند، روششناسیِ آن چیست و چگونه در نقد متون ادبی و آثار هنری به کار میرود. به این منظور، علاوه بر توضیح مبانی نظریِ روانکاوی و شرح اصطلاحات و روششناسیِ آن، یک فیلم سینمایی ایرانی و برخی متون ادبی از منظر این نظریه نقد خواهند شد. این کارگاه به نظریهی روانکاوی کلاسیک (فرویدی) اختصاص دارد و به سبب کثرت مطالب آن، مکاتب پسافرویدی (از جمله نظریهی یونگ و نظریهی لاکان) میبایست در قالب کارگاههای جداگانه به علاقهمندان معرفی شود.
کارگاه «نقد ادبی روانکاوانه (۱)» برای ۱۰ جلسهی ۹۰ دقیقهای طراحی شده است و به منظور کاهش رفتوآمدهای هفتگی، در ۹ جلسهی ۱۰۰ دقیقهای برگزار میشود.
این کارگاه بر اساس کتاب نظریه و نقد ادبی: درسنامهای میانرشتهای برگزار خواهد شد (ویراست دومِ، پاییز ۱۴۰۳، انتشارات مروارید). اعضای کارگاه هر هفته بخشی از مطالب کتاب را پیشاپیش میخوانند تا در بحثهای کارگاه بتوانیم مطالب بیشتری را مطرح کنیم. از اعضای کارگاه درخواست میشود برای جلسهی اول، صفحات ۶۵ الی ۶۹ را بخوانند.
اطلاعات بیشتر و نامنویسی: ۰۹۱۹۳۳۹۹۱۰۵
۲. اطلاعیهی «کارگاه داستاننویسی (۳)»
در این کارگاه، مباحثی که پیشتر در «کارگاه داستاننویسی ۱ و ۲» مطرح شد در سطحی پیشرفته ادامه خواهد یافت. رویکرد این کارگاه به داستاننویسی، همچون دو کارگاه قبلی، مبتنی بر نظریههایی ادبی و شناخت سبکهای داستاننویسی در ادبیات ایران و جهان خواهد بود. شرکتکنندگان در این دوره، باید حتماً شناخت علمی و عمیق از عناصر داستان داشته باشند و مباحث مطرحشده در کارگاههای قبلی را بدانند. لذا صرفاً کسانی در این کارگاه پذیرفته میشوند که دورههای قبلی را گذرانده باشند. آن عده از کسانی که در کارگاههای قبلی شرکت نداشتند اما در زمینهی مباحث مرتبط با ادبیات داستانی و نقد ادبی مطالعهی شخصی داشتهاند و داوطلب شرکت در این کارگاه هستند، میتوانند یک نمونه از داستانهای خود را برای ارزیابی ارائه کنند.
این کارگاه برای ۱۰ جلسهی ۹۰ دقیقهای طراحی شده است و به منظور کاهش رفتوآمدهای هفتگی، در ۹ جلسهی ۱۰۰ دقیقهای برگزار میشود.
اطلاعات بیشتر و نامنویسی: ۰۹۱۹۳۳۹۹۱۰۵
برچسبها: نقد ادبی, فروید, نقد ادبی روانکاوانه, کارگاه داستاننویسی