اطلاعیهی کارگاه «اگریستانسیالیسم در ادبیات داستانی»
ادبیات نوعی اندیشهورزی است و به همین سبب آفرینش متون ادبی، از دیرباز تاکنون، با ژرفاندیشیِ فیلسوفان مقایسه شده است. به طریق اولیٰ، بخش بزرگی از نظریهپردازیها دربارهی ادبیات از جانب فلاسفه صورت گرفته است و نحلههای مختلف فلسفی زمینهساز تولید متون ادبی مطابق با مبانی اندیشگانیِ همان نحلهها شدهاند. یکی از تأثیرگذارترینِ این مکاتب، اگزیستانسیالیسم بوده است که از اواسط قرن بیستم در اروپا از راه آثار فیلسوف ــ ادیبانی مانند سارتر، کامو و کافکا بسیار مورد توجه اهالی ادبیات قرار گرفت. ترجمهی آثار این سه متفکر و نویسندهی سرشناس به فارسی، بهویژه در دههی ۱۳۵۰، نویسندگان ادبیات داستانی در ایران را نیز تحت تأثیر قرار داد. آثار ادبیای که با تأثیرپذیری از اصول اگزیستانسیالیسم نوشته میشوند، پرسشهایی از این دست را برجسته میکنند: وجود داشتن به چه معناست؟ هدف از وجود داشتن انسان چیست؟ انسان چه جایگاهی در نظام هستی جهان دارد؟ فردانیت انسان چگونه حاصل میآید؟ آیا انسان قادر است سرنوشت خویشتن را به اختیار خود رقم بزند؟ ردپای اثرگذاری این قبیل پرسشهای اگزیستانسیالیستی را همچنین در آن دسته از رویکردهای نقد ادبی میتوان دید که بعد از دورهی شکوفایی اگزیستانسیالیسم نظریهپردازی شدند، مانند نظریههای فمینیستی و پسااستعماری.
کارگاه «اگزیستانسیالیسم در ادبیات داستانی» با هدف آشنایی با برخی از اصول و مبانی این نحلهی فکری و نحوهی تحلیل متون ادبی در پرتو ملاحظات اگزیستانسیالیستی برگزار میشود. این کارگاه ده جلسهی یکساعتونیمی خواهد داشت و علاوه بر مباحث نظری در معرفی برخی از اصطلاحات کلیدی اگزیستانسیالیسم که بهویژه در حوزهی نقد ادبی کاربرد دارند، آثاری از سارتر و کامو و کافکا، شامل چهار داستان کوتاه و یک رمان، از منظری اگزیستانسیالیستی تحلیل خواهند شد. این دورهی آموزشی به صورت «کلاس» برگزار نمیشود، بلکه «کارگاه» (محل کار) خواهد بود و لذا اعضای آن باید با مراجعه به منابعی که در کارگاه معرفی میشود، مطالعات جانبی انجام دهند و همچنین در مباحث کارگاه فعالانه مشارکت کنند.
این کارگاه روزهای چهارشنبه از ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۸ تشکیل میشود و تاریخ شروع آن ۷ شهریور ۱۴۰۳ است. تعداد شرکتکنندگان در این کارگاه، حداکثر ۱۲ نفر خواهد بود که از میان داوطلبان انتخاب خواهند شد. علاقهمندان میتوانند برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبتنام با شمارهی ۰۹۱۹۳۳۹۹۱۰۵ تماس بگیرند.
اطلاعیهی کارگاه «نقد ادبی با رویکرد روایتشناسی (۱)»
روایتشناسی (اصطلاحی که نظریهپرداز فرانسویِ بلغاریتبار تزوتان تودوروف در سال ۱۹۶۹ ابداع کرد) عنوانی است که به مطالعهی ساختارگرایانهی روایت اطلاق میشود. هدف روایتشناسی تشخیص عناصر روایت و تبیین کارکرد معناسازانهی آن عناصر در ساختار انواع روایت است. کارگاه «نقد ادبی با رویکرد روایتشناسی (۱)» به منظور معرفی بنیانهای نظری روایتشناسی در نقد ادبی جدید و کسب مهارت عملی در نقد روایتشناختی برگزار میشود. مدت کارگاه ۱۰ جلسهی یک ساعت و نیمی خواهد بود و در آن علاوه بر بحث پیرامون اصول و مفاهیم بنیادی روایتشناسی، کاربرد این مفاهیم در نقد عملی داستان تمرین خواهد شد. جلسهی اولِ این کارگاه به تاریخچهی روایتشناسی اختصاص دارد و در جلسهی دوم و سوم با تعاریف مفهوم «روایت» آشنا میشویم؛ در پنج جلسهی بعدی چهار نظریهی مهم روایتشناسی معرفی خواهند شد که عبارتاند از نظریههای ارسطو، پراپ، ژنت و بارت. دو جلسهی پایانی به نقد عملی یک داستان کوتاه با این رویکردهای چهارگانهی روایتشناختی اختصاص خواهد داشت. این کارگاه، هم برای علاقهمندان به نقد ادبی طراحی شده است و هم برای داستاننویسان نوجویی که مایلاند از راه آشنایی با نظریههای روایت به غنای داستانهای خود بیفزایند.
این کارگاه بر اساس کتاب «نقد ادبی با رویکرد روایتشناسی» برگزار خواهد شد (انتشارات نیلوفر، ۱۴۰۱) و مطابق با برنامهی تنظیمشده، در طول این دورهی آموزشی مقدمهی مفصل مترجم بهعلاوهی فصلهای اول و ششم را کار خواهیم کرد. اعضای کارگاه میبایست هر هفته بخشی از مطالب کتاب را که از قبل مشخص میشود بخوانند تا بتوانیم در کارگاه مطالبی افزون بر آنچه در کتاب آمده است را مطرح و بهطور جمعی به بحث بگذاریم. از همهی اعضای کارگاه انتظار میرود که در بحثهای جمعی، اعم از نظری و نقد عملی، مشارکت کنند. از شرکتکنندگان در کارگاه درخواست میشود برای جلسهی اول، صفحات ۹ الی ۱۸ و همچنین ۱۵۳ الی ۱۶۱ از کتاب را بخوانند.
این کارگاه روزهای چهارشنبه از ساعت ۱۸:۳۰ تا ۲۰ تشکیل میشود و تاریخ شروع آن ۷ شهریور ۱۴۰۳ است. تعداد شرکتکنندگان در این کارگاه، حداکثر ۱۰ نفر خواهد بود که از میان داوطلبان انتخاب خواهند شد. علاقهمندان میتوانند برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبتنام با شمارهی ۰۹۱۹۳۳۹۹۱۰۵ تماس بگیرند.
برچسبها: روایتشناسی, کارگاه روایتشناسی, اگزیستانسیالیسم در ادبیات, کارگاههای دکتر پاینده