۱. اطلاعیه‌ی «کارگاه آشنایی با رمان (۱)»

هدف از برگزاری کارگاه «آشنایی با رمان (۱)»، آشنایی با ویژگی‌های رمان رئالیستی و روش‌شناسیِ تحلیل آن است. این دوره بویژه برای پژوهشگران و علاقه‌مندانی طراحی شده است که در رشته‌ی تحصیلیِ خود درسی درباره‌ی ادبیات داستانی نگذرانده‌اند، اما مایل‌اند با شیوه‌ی تحلیل رمان آشنا شوند. این دوره همچنین با این هدف طراحی شده است که نسل جدیدی از منتقدان ادبیات داستانی تربیت شوند که بتوانند در مطبوعات مقالاتی روشمند در نقد رمان بنویسند. این کارگاه در ۱۰ جلسه تشکیل می‌شود و طی این جلسات مطالب بسیار زیادی را باید کار کرد: نحوه‌ی ظهور رمان به منزله‌ی ژانری نو در قرن هجدهم، پس‌زمینه‌ی فلسفی رئالیسم، تمایز رمان با رمانس، نظریه‌ی ایان وات درباره‌ی رمان، ویژگی‌های رئالیسم صوری، عناصر رمان، شیوه‌ی خوانش تحلیلی رمان، تحلیل مشروح دو رمان، و ... . روش کار در این کارگاه به این صورت خواهد بود که اعضای کارگاه برای هر جلسه پیشاپیش مطالبی را از کتاب «نظریه‌های رمان: از رئالیسم تا پسامدرنیسم» نوشته‌ی ایان وات،‌ دیوید لاج، … (تهران: انتشارات نیلوفر، ۱۳۹۹) مطالعه می‌کنند و بعد در کارگاه بخشی از آن مطالب را به‌طور جمعی می‌خوانیم و درباره‌ی جزئیاتش با هم بحث می‌کنیم تا توضیح بیشتری درباره‌ی آن ارائه و ابهامات برطرف شود. بدین ترتیب، راه برای تحلیل دو رمان «غرور و تعصب» (نوشته‌ی جین آستین) و «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» (نوشته‌ی زویا پیرزاد) هموار می‌شود. این دوره‌ی آموزشی به صورت کلاس برگزار نمی‌شود، بلکه در قالب «کارگاه» (محل کار) برگزار می‌شود.

از اعضای کارگاه درخواست می‌شود برای جلسه‌ی اول صفحات ۱۱ الی ۳۰ از کتاب «نظریه‌های رمان» را پیشاپیش بخوانید.

پنجشنبه‌ها – ساعت ۱۴ تا ۱۵:۳۰
شروع دوره: ۱۷ فروردین ۱۴۰۲

۲. اطلاعیه‌ی «کارگاه داستان‌نویسی (۱)»

هدف از برگزاری این کارگاه که طی ۱۰ جلسه برگزار خواهد شد، افزایش مهارت‌های خلاقانه‌ی نویسندگان نوقلم است که قصد دارند داستان‌نویسی را به‌طور جدی و حرفه‌ای دنبال کنند. رویکرد این کارگاه به داستان‌نویسی مبتنی بر نظریه‌هایی ادبی و شناخت سبک‌های داستان‌نویسی در ادبیات ایران و جهان خواهد بود. شرکت‌کنندگان در این دوره، می‌بایست از آشنایی مقدماتی با عناصر داستان برخوردار باشند (زاویه‌ی دید، شخصیت، پیرنگ، کشمکش، …). در هر یک از جلسات، نخست بحثی نظری درباره‌ی شیوه‌های داستان‌نویسی انجام خواهد شد و سپس داستانی که یکی از شرکت‌کنندگان کارگاه نوشته است در جمع خوانده و بررسی می‌شود. در بحث راجع به داستان‌ها، شیوه‌ی به‌کارگیری خلاقانه و هدفمندِ عناصر داستان برای القای درونمایه‌ی مورد نظر نویسنده بحث خواهد شد. این کارگاه پیش‌نیاز شرکت در «کارگاه داستان‌نویسی (۲)» است که متعاقباً با برگزیده‌ای از شرکت‌کنندگانِ کارگاه مقدماتی برگزار خواهد شد.

پنجشنبه‌ها – ساعت ۱۶ تا ۱۷:۳۰
شروع دوره: ۱۷ فروردین ۱۴۰۲

به اطلاع کسانی که در کارگاه‌های «آشنایی با رمان» و «نقد فیلم‌های اصغر فرهادی» ثبت‌نام کرده و پذیرش شده‌اند می‌رساند این دو کارگاه فردا چهارشنبه ۹۷/۰۱/۲۹ مطابق با برنامه‌ی زمان‌بندی‌شده در محل دانشکده‌ی علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل می‌شود.

کارگاه ‌«نقد فیلم‌های اصغر فرهادی»، ساعت ۱۵

کارگاه «آشنایی با رمان»، ساعت۱۷

این عکس در خرداد ۱۳۹۴ در آخرین جلسه‌ی کارگاه «آشنایی با رمان» در مؤسسه‌ی بهاران با برخی از شرکت‌کنندگان در این کارگاه گرفته شد. عده‌ای از اعضای این کارگاه منتقدان ادبی‌ای بودند که می‌خواستند با شالوده‌های نظریِ ژانر رمان به طور علمی آشنا شوند؛ عده‌ای دیگر دانشجویانی (عمدتاً در مقطع تحصیلات تکمیلی) بودند که در رشته‌ی تحصیلی‌شان هیچ درسی در زمینه‌ی ادبیات داستانی و رمان نگذرانده بودند؛ عده‌ای هم مدرس و پژوهشگر ادبیات بودند. علاقه و جدیت اعضای این کارگاه به یادگیری پس‌زمینه‌ی فلسفیِ پیدایش رمان و نظریه‌های مختلفی که درباره‌ی نقد آن از اواخر قرن هجدهم تا به امروز مطرح شده است، مثال‌زدنی بود. یادداشت برداشتن بی‌وقفه‌ی یکی از این دوستان که همیشه در ردیف‌های جلو می‌نشست و درخواست‌های بعد از کلاسش برای معرفی منابعِ بیشتر، بی آن‌که خودش بداند من را متقاعد می‌کرد که باید به کارم دلگرم باشم. بقیه هم، هر یک به شیوه‌ی خاص خودشان، میلی وافر به شناخت این ژانر پُرطرفدار از خود نشان می‌دادند. مستمع صاحب‌سخن را بر سر ذوق آورد. این‌ها کسانی بودند که وقت گران‌بهای آزادشان را، در گرمای خردادماه، صَرف آمدن به کلاس و آموختن شیوه‌ی نقد رمان کردند. یکی از دوستان این کلاس یک بار پس از اتمام جلسه به من گفت:‌ «سؤالات‌مان همچنان مانده. در گلوی‌مان گیر کرده!». راست می‌گفت، اما موضوع این بود که شوق آنان به یادگیری و کثرت پرسش‌های بی‌شماری که گاه باید در کلاس‌های دیگر مطرح می‌شد، امکان جواب دادن به همه‌ی سؤالات را از من سلب می‌کرد. وقتی به این دوستم و آن دیگرانی که به دقت یادداشت برمی‌داشتند فکر می‌کردم، چاره را در این می‌دیدم که هر وقت حتی ده دقیقه یا یک ربع زودتر رسیدم مستقیم به کلاس بروم و گاه تا نیم‌ساعت بعد از اتمام وقت همچنان کلاس را ادامه دهم. اما این پایان ماجرا نبود: به درخواست همین انسان‌های مهربان، این کارگاه قسمت دومی هم پیدا کرد («آشنایی با رمان ۲») که به نظریه‌های رمان پسامدرن و همچنین نقد عملی یک نمونه از این رمان‌ها اختصاص دارد. حالا هم گرمای هوا طاقت‌فرساتر شده است و هم، موازی با آن، شوق این دوستان به یادگیری و البته دلگرمی من.