چاپ چهارم از کتاب نظریه‌های رمان: از رئالیسم تا پسامدرنیسم ترجمه‌ی حسین پاینده، با ویراستی جدید از سوی انتشارات نیلوفر منتشر شد. این کتاب می‌کوشد به پرسش‌هایی از این دست پاسخ دهد: رمان چیست و چه تفاوتی با سایر داستان‌های مطول دارد؟ نخستین رمان‌ها از چه زمانی و به قلم کدام نویسندگان نوشته شدند؟ رمان رئالیستی چیست؟ چه رمانی با کدام ویژگی‌ها را «رمان مدرن» می‌نامیم؟ «رمان پسامدرن» از چه زمانی نوشته شد و چه ویژگی‌هایی دارد؟ در فصل‌های مختلف این کتاب، نظریه‌های رمان (از زمان پیدایش آن در قرن هجدهم تا دوره‌ی معاصر) به‌تفصیل و با اشاره به مشهورترین رمان‌های نویسندگان جهان توضیح داده می‌شوند. در این توضیحات، هم فنون نگارش رمان تبیین شده‌اند و هم اصطلاحات ادبی رایج درباره‌ی رمان. مترجم زیرنوشت‌هایی را برای روشن ساختن معنای اصطلاحات ادبی یا برای توضیح بیشتر درباره‌ی محتوای رمان‌های اشاره‌شده در متن کتاب افزوده است تا بحث‌های کتاب حاضر برای خواننده‌ی فارسی‌زبان هر چه بیشتر فهمیدنی شوند. برای ویراست جدید، مطالب کتاب بازنگری، اصلاح و روزآمد شده است، با این امید که کتاب حاضر بتواند به شناخت، نگارش و نقد رمان بیش از پیش یاری برساند.
آنچه در زیر می‌خوانید، بخش کوتاهی از آخرین فصل این کتاب است، با عنوان «رمان پسامدرن: غنی شدن رمان مدرن»، که به ویژگی‌های رمان پسامدرن اختصاص دارد و جِسی مَتس آن را نوشته است:
«پیشگامان رمان مدرن علاقه داشتند دیدگاه ذهنی درباره‌ی واقعیت را بکاوند و به همین سبب توجه خود را به جنبه‌های درونی انسان معطوف کرده بودند تا نحوه‌ی کارکرد اذهان منفرد را کشف کنند. با پیدایش پسامدرنیسم، رمان‌نویسان بیش از پیش بر امر ذهنی تأکید ورزیدند، تا حدی که حتی خودِ واقعیت را هم نوعی داستان ساختگی محسوب کردند. این تأکید همچنین به این معنا بود که اذهان فردی را از منظرهایی دیگر هم می‌توان کاوید زیرا اکنون فعالیت‌های ذهن، خاستگاهِ واقعیت قلمداد می‌شد. بدین ترتیب، پسامدرنیسم دیدگاه رمان‌نویسان راجع به رابطه‌ی ذهن و واقعیت را وارونه کرد: نویسندگان پسامدرن ذهن انسان را دیگر مقوله‌ای نمی‌دانستند که از حیث نحوه‌ی واکنش به واقعیت باید بررسی شود، بلکه به این نتیجه رسیده بودند که ذهن آدمی خالق واقعیت است. هیچ واقعیتی وجود ندارد مگر این‌که حالات ذهنی ما ابتدا آن واقعیت را در چهارچوب معیّنی قرار دهند، پردازش کنند و به شکل داستان درآورند. وارونه‌سازی رابطه‌ی ذهن انسان با واقعیت، به هیچ وجه قدرت ادبیات داستانی را تضعیف نمی‌کند، بلکه جایگاه و اهمیت داستان را ارتقا می‌دهد و امکانات بسیار بیشتری برای آن فراهم می‌آورد. این دیدگاه پسامدرن، داستان را مقدم بر تاریخ می‌داند. در تفکر پسامدرنیستی، حتی تاریخ حاصل نوعی داستان‌پردازی محسوب می‌شود. به بیان دیگر، تاریخ نتیجه‌ی ابداع واقعیتی در داستان است که نمی‌توان گفت پیش از برساخته شدن در داستان وجود دارد. بدین ترتیب، مقوله‌ی «داستان تاریخی» تعریف به‌کلی جدیدی می‌یابد، زیرا اکنون تاریخ نوعی داستان ـــ یا کاملاً تابع تخیل ـــ قلمداد می‌شود.»
انتشارات نیلوفر: تهران، خیابان انقلاب، خیابان دانشگاه؛ تلفن: ۶۶۴۶۱۱۱۷
خرید اینترنتیِ این کتاب از سایت مرتبط با انتشارات نیلوفر: www.behanbook.ir
برچسب‌ها: نظریه‌های رمان, از رئالیسم تا پسامدرنیسم, دیوید لاج, ایان وات